انواع گل ارکیده

مقدمه: ورود به دنیای شگفت‌انگیز ارکیده‌ها

ارکیده چیست؟

ارکیده‌ها، اعضای خانواده بزرگ و باشکوه ارکیده (Orchidaceae)، یکی از متنوع‌ترین و گسترده‌ترین خانواده‌های گیاهان گلدار روی کره زمین را تشکیل می‌دههند. با حدود ۲۸,۰۰۰ گونه شناخته شده، این خانواده تقریباً در هر زیستگاهی، از جنگل‌های بارانی استوایی گرفته تا مناطق نزدیک به قطب، حضور دارد. ویژگی بارز ارکیده‌ها، ساختار گل منحصربه‌فرد آن‌هاست که معمولاً از سه گلبرگ و سه کاسبرگ تشکیل شده است. یکی از گلبرگ‌ها که به آن «لبلوم» (Labellum) یا لب می‌گویند، تغییر شکل یافته و اغلب به عنوان سکوی فرود برای گرده‌افشان‌ها عمل می‌کند. این تنوع بی‌نظیر در شکل، رنگ و اندازه، ارکیده‌ها را به یکی از جذاب‌ترین سوژه‌ها در دنیای گیاه‌شناسی تبدیل کرده است.

چرا ارکیده‌ها تا این حد محبوب هستند؟

محبوبیت جهانی ارکیده‌ها از ترکیبی از زیبایی مسحورکننده، تنوع بی‌پایان و چالش لذت‌بخش نگهداری از آن‌ها نشأت می‌گیرد. شکوفه‌های آن‌ها که در طیف وسیعی از رنگ‌ها و الگوها ظاهر می‌شوند، می‌توانند برای ماه‌ها روی ساقه باقی بمانند و جلوه‌ای لوکس و بادوام به هر فضایی ببخشند. برای بسیاری، پرورش ارکیده فراتر از یک سرگرمی ساده است؛ این یک سفر اکتشافی است که در آن یاد می‌گیرند به نیازهای ظریف یک موجود زنده پاسخ دهند و در ازای آن، با شکوفایی خیره‌کننده پاداش بگیرند.

نقشه راه این مقاله

این راهنمای جامع به گونه‌ای طراحی شده است که هم برای افراد مبتدی که اولین ارکیده خود را خریداری کرده‌اند و هم برای کلکسیونرهای باتجربه که به دنبال اطلاعات تخصصی در مورد گونه‌های کمیاب هستند، مفید و کاربردی باشد. ما سفر خود را با معرفی دقیق محبوب‌ترین گونه‌های آپارتمانی آغاز می‌کنیم، سپس به اصول بنیادین و جهانی نگهداری از ارکیده خواهیم پرداخت تا از رایج‌ترین اشتباهات جلوگیری شود. در ادامه، با گونه‌های خاص و کمیاب آشنا شده و در نهایت، یک راهنمای کامل برای عیب‌یابی، مبارزه با آفات و بیماری‌ها ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید تا رازهای پرورش موفقیت‌آمیز این گیاهان شگفت‌انگیز را کشف کنید.

انواع ارکیده‌ها: از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای مبتدیان تا کلکسیون‌های حرفه‌ای

ارکیده‌های محبوب آپارتمانی: بهترین گزینه‌ها برای مبتدیان

شروع ماجراجویی با ارکیده‌ها نباید دلهره‌آور باشد. انتخاب گونه‌های مقاوم و سازگار با شرایط معمول خانه‌ها، شانس موفقیت شما را به شدت افزایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا با اعتماد به نفس بیشتری به سراغ گونه‌های چالش‌برانگیزتر بروید.

۱. فالانوپسیس (Phalaenopsis) - ارکیده پروانه‌ای

بی‌شک، فالانوپسیس پادشاه ارکیده‌های آپارتمانی و بهترین نقطه شروع برای هر علاقه‌مندی است. این ارکیده که به دلیل شباهت گل‌هایش به پروانه، «ارکیده پروانه‌ای» نامیده می‌شود، به دلیل نگهداری آسان، گلدهی طولانی‌مدت (اغلب چندین ماه) و سازگاری با نور کم، شهرت جهانی دارد.

• نور: به نور کم تا متوسط و غیرمستقیم نیاز دارد. یک پنجره شرقی برای آن ایده‌آل است.
• آبیاری: اجازه دهید بستر کشت بین دو آبیاری تقریباً خشک شود.
• گلدهی مجدد: با کاهش دمای شبانه (۱۵-۱۸ درجه سانتی‌گراد) به مدت چند هفته تحریک می‌شود.

۲. پافیوپدیلوم (Paphiopedilum) - ارکیده کفش ونوس

این ارکیده با گل‌های کیسه‌ای شکل و منحصربه‌فرد خود، فوراً قابل تشخیص است. پافیوپدیلوم‌ها به دلیل نیاز نوری کم، گزینه‌ای عالی برای آپارتمان‌ها و فضاهایی هستند که نور کافی برای سایر ارکیده‌ها ندارند.

• نور: نور کم را ترجیح می‌دهد و یک پنجره شمالی یا شرقی برای آن مناسب است.
• آبیاری: این ارکیده پیاز کاذب ندارد، بنابراین بستر کشت آن باید همیشه کمی مرطوب (اما نه خیس) نگه داشته شود.
• انواع: گونه‌هایی با برگ‌های ساده (خنک‌دوست) و گونه‌هایی با برگ‌های طرح‌دار (گرما دوست) وجود دارد.

۳. دندروبیوم (Dendrobium) - ارکیده بامبو

دندروبیوم یک جنس بسیار بزرگ و متنوع با بیش از ۱۸۰۰ گونه است. بسیاری از آن‌ها گل‌های کوچک‌تر، اما پر تعدادتری نسبت به فالانوپسیس تولید می‌کنند و برای مبتدیان مناسب هستند.

• نور: به نور زیاد و غیرمستقیم نیاز دارند.
• آبیاری: در طول فصل رشد به آبیاری منظم نیاز دارند اما باید بین دو آبیاری اجازه دهید بستر خشک شود.
• گلدان: دوست دارند ریشه‌هایشان در گلدان فشرده باشد (Pot-Bound).

۴. اونسیدیوم (Oncidium) - بانوی رقصنده

این ارکیده‌ها به دلیل شکل خاص گلبرگ لبلوم که شبیه به دامن یک بانوی رقصنده است، به این نام شهرت یافته‌اند. آن‌ها معمولاً آبشاری از گل‌های کوچک و ظریف، اغلب به رنگ‌های زرد و قهوه‌ای، تولید می‌کنند.

• نور: به نور زیاد و غیرمستقیم نیاز دارند.
• عطر: برخی از هیبریدهای محبوب مانند 'Sharry Baby' عطری قوی و دلپذیر شبیه به شکلات و وانیل دارند.
• نشانه کمبود آب: ایجاد چین‌های آکاردئونی روی پیازهای کاذب (pseudobulbs).

۵. اپیدندروم (Epidendrum) - ارکیده صلیبی

این گونه به دلیل گل‌های کوچک و رنگارنگی که به صورت خوشه‌ای در انتهای ساقه‌های بلند رشد می‌کنند، محبوب است.

• مقاومت: گیاهی بسیار مقاوم و آسان برای نگهداری است.
• نور: به نور زیاد نیاز دارد و حتی می‌تواند نور مستقیم خورشید را تحمل کند.
• گلدهی: اغلب چندین بار در سال گل می‌دهد.

۶. کامبریا (Cambria) - ارکیده ترکیبی

کامبریا در واقع یک نام تجاری برای هیبریدهای پیچیده است که از ترکیب چندین گونه مختلف (مانند اونسیدیوم، میلتونیا و اودنتوگلوسوم) به دست می‌آید.

• ویژگی: گل‌هایی رنگارنگ، با طرح‌های خالدار و راه‌راه که نگهداری نسبتاً آسانی دارند.
• نور و دما: به نور متوسط و دمای معمولی اتاق نیاز دارد.

جدول مقایسه سریع: نیازهای شش ارکیده برتر برای مبتدیان

گونه ارکیده	نیاز نوری	فرکانس آبیاری (راهنما)	دمای ایده‌آل (روز/شب)	سطح دشواری
۱. فالانوپسیس	نور کم تا متوسط غیرمستقیم	هر ۷ تا ۱۰ روز، پس از خشک شدن بستر	۱۸ تا ۲۹ / ۱۵ تا ۱۸	بسیار آسان
۲. پافیوپدیلوم	نور کم (پنجره شمالی یا شرقی)	هر ۵ تا ۷ روز، بستر همیشه کمی مرطوب	۱۸ تا ۲۹ / ۱۵ تا ۱۸	آسان
۳. دندروبیوم	نور زیاد غیرمستقیم	هر ۷ تا ۱۰ روز، پس از خشک شدن کامل بستر	۱۸ تا ۲۹ / ۱۵ تا ۱۸	آسان تا متوسط
۴. اونسیدیوم	نور زیاد غیرمستقیم	هر ۵ تا ۷ روز، بستر کمی مرطوب بماند	۱۸ تا ۲۹ / ۱۵ تا ۱۸	آسان تا متوسط
۵. اپیدندروم	نور زیاد (می‌تواند آفتاب مستقیم را تحمل کند)	منظم، بگذارید خشک شود	۱۸ تا ۲۹ / ۱۵ تا ۱۸	آسان
۶. کامبریا	نور متوسط تا زیاد غیرمستقیم	منظم، بستر کمی مرطوب بماند	۱۸ تا ۲۹ / ۱۵ تا ۱۸	آسان

ورود به سطح حرفه‌ای: ارکیده‌هایی برای علاقه‌مندان باتجربه

پس از کسب تجربه با گونه‌های آسان‌تر، ممکن است بخواهید مجموعه خود را با ارکیده‌هایی که شکوه و زیبایی بیشتری دارند اما نیازمند توجه و دانش تخصصی‌تری هستند، گسترش دهید. این گونه‌ها اغلب نیازهای دقیق‌تری در زمینه نور، دما و دوره استراحت دارند.

۷. کاتلیا (Cattleya) - ملکه ارکیده‌ها

کاتلیا که به «ارکیده کرساژ» نیز معروف است، به خاطر گل‌های بسیار درشت، باشکوه و اغلب به شدت معطر خود، لقب «ملکه ارکیده‌ها» را به خود اختصاص داده است.

• نور: به نور بسیار زیاد (بیشتر از فالانوپسیس) نیاز دارد. یک پنجره جنوبی بدون مانع ایده‌آل است.
• آبیاری: باید بین دو آبیاری کاملاً خشک شوند.
• کوددهی: در طول فصل رشد فعال به کوددهی منظم با نیتروژن بالا نیاز دارند.

۸. سیمبیدیوم (Cymbidium) - ارکیده قایقی

سیمبیدیوم‌ها به خاطر خوشه‌های بلند و قوسی شکل گل‌های مومی و بادوام خود شناخته می‌شوند.

• دما: مهم‌ترین عامل برای گلدهی، قرار گرفتن در معرض دمای شبانه بین ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد در پاییز است.
• نگهداری: ایده‌آل برای نگهداری در فضای باز در تابستان و پاییز.

۹. وندا (Vanda)

وندا با گل‌های بزرگ، رنگارنگ و ریشه‌های هوایی ضخیم و آویزان، یکی از چشمگیرترین ارکیده‌هاست و نیازهای بسیار بالایی دارد.

• نور، دما و رطوبت: به نور بسیار زیاد، دمای گرم و رطوبت بسیار بالا (ترجیحاً ۸۰٪) نیاز دارد.
• روش نگهداری: اغلب به صورت ریشه‌لخت در سبدهای چوبی آویزان نگهداری می‌شوند و ممکن است نیاز به آبیاری روزانه داشته باشند.

۱۰. میلتونیا (Miltonia/Miltoniopsis) - ارکیده بنفشه‌ای

این ارکیده‌ها که به دلیل شباهت گل‌هایشان به گل بنفشه فرنگی، «ارکیده بنفشه‌ای» (Pansy Orchid) نامیده می‌شوند، به خاطر گل‌های زیبا و اغلب معطر خود محبوب هستند.

• دما و آبیاری: به دمای خنک‌تر و رطوبت ثابت علاقه دارند. نباید اجازه داد بسترشان کاملاً خشک شود.
• حساسیت: بسیار حساس به گرما هستند.

۱۱. زیگوپتالوم (Zygopetalum)

زیگوپتالوم‌ها به خاطر گل‌های معطر، مومی شکل و اغلب با طرح‌های خالدار به رنگ‌های بنفش، سبز و قهوه‌ای شناخته می‌شوند.

• دما: تابستان‌های گرم و زمستان‌های خنک را تحمل می‌کنند و برای رشد بهینه به این نوسان دمایی نیاز دارند.
• ویژگی: گزینه‌ای عالی برای کسانی که به دنبال ارکیده‌های معطر و مقاوم به هوای خنک‌تر هستند.

۱۲. براسیا (Brassia) - ارکیده عنکبوتی

این ارکیده با کاسبرگ‌های دراز و باریک خود که شبیه به عنکبوت هستند، یکی از ارکیده‌های متفاوت است.

• ویژگی: گل‌های عجیب و اغلب بسیار معطر دارد.
• نیاز: به رطوبت بالا و نور روشن اما پراکنده نیاز دارد.

۱۳. ماکسیلاریا (Maxillaria) - ارکیده پوست نارگیلی

این جنس شامل گونه‌های زیادی است، اما Maxillaria tenuifolia به طور خاص محبوب است.

• ویژگی: گل‌های کوچک آن بوی قوی نارگیل بو داده تولید می‌کنند.
• نگهداری: نگهداری آسانی دارد اما نیاز به رطوبت محیطی کافی دارد.

گنجینه کلکسیونرها: آشنایی با گونه‌های خاص و کمیاب

برای علاقه‌مندان حرفه‌ای، دنیای ارکیده‌ها گنجینه‌ای از گونه‌های عجیب، کمیاب و بسیار تخصصی را ارائه می‌دهد. پرورش موفقیت‌آمیز این گیاهان نیازمند درک عمیق از زیستگاه طبیعی آن‌ها و تلاش برای بازآفرینی آن شرایط است.

۱۴. اودنتوگلوسوم (Odontoglossum)

• ویژگی: گل‌های زیبا با طرح‌های خالدار و راه‌راه.
• نیاز: برای رشد و گلدهی به دمای بسیار خنک (کولد کاتلیا) و جریان هوای ثابت نیاز دارد. نگهداری آن در محیط‌های گرم خانه دشوار است.

۱۵. لیکاسته (Lycaste)

• ویژگی: گلی بزرگ، با رایحه دل‌انگیز و عمر بالا.
• نیاز: دارای دوره خواب زمستانی با برگ‌ریزی کامل است و نیاز به استراحت و مدیریت دقیق آبیاری دارد.

۱۶. فایوس (Phaius) - ارکیده باتلاقی

• ویژگی: یک ارکیده زمینی (خاکزی) است.
• نیاز: در بستر غنی از هوموس رشد می‌کند و برخلاف اکثر ارکیده‌ها، خاک آن باید همیشه مرطوب باشد.

۱۷. ماسدوالیا (Masdevallia)

• ویژگی: گل‌هایی به شکل منحصر به فرد (معمولاً شبیه مثلث یا مخروط).
• حساسیت: بسیار حساس به گرما؛ نیاز به دمای پایین (مخصوصاً در شب) و رطوبت بسیار بالا دارد. مناسب پرورش‌دهندگان پیشرفته.

۱۸. آئِرانگیس (Aerangis)

• ویژگی: گل‌های ستاره‌ای شکل ظریف و سفید/کرم که شب‌ها بوی شیرین منتشر می‌کنند.
• نگهداری: بهتر است به صورت آویزان روی چوب (Mounted) یا در سبدهای دارای تهویه عالی پرورش داده شوند.

۱۹. کاتاسِتوم (Catasetum)

• ویژگی: جذاب به دلیل تولید گل‌های نر و ماده مجزا (بسته به نور).
• نیاز: دارای چرخه خواب زمستانی واضح است که در این دوره باید آبیاری به طور کامل متوقف شود و گیاه برگ‌های خود را از دست می‌دهد.

۲۰. براساوولا (Brassavola) - بانوی شب

• ویژگی: به خاطر عطر قدرتمند وانیل/مرکبات خود که فقط در شب آزاد می‌شود، شهرت دارد.
• مقاومت: گیاهی بسیار مقاوم است و باید بین دو آبیاری کاملاً خشک شود.

۲۱. لودیسیا (Ludisia) - ارکیده جواهر

• ویژگی: برخلاف اکثر ارکیده‌ها، ارزش اصلی آن در برگ‌های مخملی تیره با رگه‌های قرمز/طلایی آن است.
• نور: ارکیده زمینی است و در شرایط نور کم به خوبی رشد می‌کند.

۲۲. رینکوستیلیس (Rhynchostylis) - ارکیده دم‌روباهی

• ویژگی: خوشه‌های گل متراکم، آویزان و بسیار معطر دارد.
• حساسیت: نسبت به جابجایی و تعویض گلدان بسیار حساس است و نور زیاد می‌خواهد.

۲۳. ترایکوسِنتِرام (Trichocentrum) - ارکیده گوش‌قاطری

• ویژگی: برگ‌های گوشتی، سفت و استوانه‌ای شکل دارد که برای ذخیره آب و تحمل خشکی تکامل یافته‌اند.
• نیاز: به نور زیاد و شرایط اپی‌فیتی (آویزان یا در بستر پوست درشت) نیاز دارد.

۲۴. سایکوپسیس (Psychopsis) - ارکیده پروانه‌ای

• ویژگی: گلی شبیه به یک پروانه بزرگ که به نوبت روی یک ساقه گلدهی می‌کند و عمر گلدهی طولانی دارد.
• نگهداری: نگهداری نسبتاً آسان و نیاز به نور متوسط.

اصول بنیادین نگهداری از ارکیده: راهنمای سریع برای شروع

موفقیت در نگهداری از ارکیده به درک و فراهم آوردن شش عامل کلیدی بستگی دارد: نور، آبیاری، دما، رطوبت، بستر کشت و کوددهی.

نور: مهم‌ترین عامل

نور، انرژی لازم برای فتوسنتز و در نهایت گلدهی را فراهم می‌کند. اکثر ارکیده‌های آپارتمانی به نور زیاد اما غیرمستقیم و فیلتر شده نیاز دارند.

• ارزیابی نور: «تست سایه دست» (سایه‌ای که مرزهای مشخصی دارد اما خیلی تیره نیست، نشان‌دهنده نور کافی است).
• رنگ برگ‌ها: سبز روشن و شاداب نشان‌دهنده نور ایده‌آل است. سبز تیره به معنای کمبود نور است.
• مکان مناسب: پنجره‌های شرقی برای بسیاری از ارکیده‌ها مانند فالانوپسیس ایده‌آل هستند.

آبیاری: هنر آبیاری صحیح

آبیاری بیش از حد، اصلی‌ترین دلیل مرگ ارکیده‌ها در محیط خانه است. این اشتباه رایج منجر به پوسیدگی ریشه می‌شود.

• چه زمانی آبیاری کنیم؟ زمانی که بستر کشت تقریباً خشک شده باشد. ریشه‌های نقره‌ای یا سفید تشنه هستند؛ ریشه‌های سبز و گوشتی آب کافی دارند.
• چگونه آبیاری کنیم؟ بهترین روش، «غوطه‌وری» یا «آبکشی کامل» است.
• کیفیت آب: در صورت امکان از آب باران یا آب جوشیده سرد شده استفاده کنید تا از تجمع نمک جلوگیری شود.

دما و رطوبت: شبیه‌سازی محیط استوایی در خانه

• دما: اکثر ارکیده‌های آپارتمانی دمای معمولی اتاق (۱۸ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد در روز) را ترجیح می‌دهند.
• نکته کلیدی: ایجاد یک اختلاف دمای ۵ تا ۱۰ درجه‌ای بین روز و شب برای تحریک گلدهی در بسیاری از گونه‌ها ضروری است.
• رطوبت: ارکیده‌ها در رطوبت نسبی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد بهترین عملکرد را دارند. از روش‌های سینی سنگریزه یا دستگاه بخور سرد استفاده کنید.

بستر کشت: چرا ارکیده‌ها در خاک معمولی رشد نمی‌کنند؟

بیشتر ارکیده‌های محبوب آپارتمانی «اپی‌فیت» (Epiphyte) هستند و ریشه‌های آن‌ها برای تنفس به هوا نیاز دارند.

• اجزای بستر کشت: پوست درخت کاج (Orchid Bark)، خزه اسفاگنوم، پرلیت و زغال چوب.
• گلدان مناسب: گلدان‌های شفاف پلاستیکی به شما اجازه می‌دهند سلامت ریشه‌ها و میزان رطوبت بستر را به راحتی بررسی کنید.

کوددهی: تغذیه برای رشد و شکوفایی

از قانون «ضعیف، هفتگی» پیروی کنید: در طول فصل رشد فعال (بهار و تابستان)، کود مخصوص ارکیده را با یک‌چهارم یا نصف غلظت توصیه‌شده رقیق کرده و به صورت هفتگی یا دو هفته یک‌بار استفاده کنید.

• شستشوی بستر (Flushing): هر ماه یک‌بار، گلدان را با آب خالص و بدون کود کاملاً آبیاری کنید تا نمک‌های اضافی از بستر خارج شوند.

عیب‌یابی و سلامت گیاه: راهنمای مقابله با آفات و بیماری‌های رایج

مشکلات رایج (مسائل فرهنگی)

• زرد شدن برگ‌ها: محتمل‌ترین علت آبیاری بیش از حد است.
• عدم گلدهی: دو دلیل اصلی دارد: نور ناکافی و عدم وجود اختلاف دمای کافی بین روز و شب.
• ریزش غنچه‌ها (Bud Blast): ناشی از استرس محیطی ناگهانی مانند تغییر ناگهانی دما، جابجایی گلدان، یا قرار گرفتن در معرض گاز اتیلن (تولید شده توسط میوه‌های رسیده).
• پوسیدگی ریشه (Root Rot): ریشه‌ها قهوه‌ای، نرم و خمیری می‌شوند. درمان شامل خارج کردن گیاه، جدا کردن ریشه‌های پوسیده با ابزار استریل، ضدعفونی و کاشت در بستر کاملاً جدید و خشک است.

آفات متداول

آفت	علائم ظاهری	درمان
شپشک آردآلود (Mealybugs)	توده‌های پنبه‌ای سفید کوچک در شکاف برگ‌ها و ساقه	گوش‌پاک‌کن آغشته به الکل ایزوپروپیل ۷۰٪ یا روغن چریش
شپشک سپردار (Scale)	برجستگی‌های کوچک، گرد و قهوه‌ای رنگ چسبیده به برگ‌ها و ساقه‌ها	پاک کردن دستی با الکل یا حشره‌کش‌های سیستمیک
کنه تارعنکبوتی (Spider Mites)	تارهای بسیار ظریف زیر برگ‌ها، نقاط نقره‌ای یا زرد روی سطح برگ	افزایش رطوبت، شستشو با فشار آب، استفاده از کنه‌کش‌های مخصوص
شته و تریپس (Aphids & Thrips)	حمله به جوانه‌ها و غنچه‌های جدید، بدشکلی آن‌ها	شستشو با فشار آب، استفاده از صابون حشره‌کش

بیماری‌های شایع

• لکه‌های قارچی و باکتریایی: لکه‌های سیاه یا قهوه‌ای روی برگ‌ها که اغلب توسط آب راکد روی برگ و تهویه ضعیف ایجاد می‌شوند.
• پیشگیری و درمان: از خیس شدن برگ‌ها هنگام آبیاری خودداری کنید، جریان هوا را افزایش دهید. برگ‌های آلوده را جدا کرده و در صورت نیاز از قارچ‌کش یا باکتری‌کش مناسب استفاده کنید.

زبان گل‌ها: معانی نمادین رنگ‌های مختلف ارکیده

ارکیده‌ها دارای بار معنایی و نمادین عمیقی هستند که آن‌ها را به هدیه‌ای ایده‌آل تبدیل می‌کند.

• ارکیده سفید: نماد خلوص، معصومیت و ظرافت.
• ارکیده بنفش/ارغوانی: نشان‌دهنده نجابت، اشراف، احترام و وفاداری.
• ارکیده صورتی: نماد صمیمیت، شادی و عشق لطیف.
• ارکیده زرد: بیانگر دوستی، موفقیت، شادی و آغازی نو.
• ارکیده قرمز: نماد شور، اشتیاق و عشق آتشین (کمیاب).
• ارکیده آبی: نشان‌دهنده قدرت، صلح، نجابت و نایابی (اغلب مصنوعی رنگ‌آمیزی شده).

جمع‌بندی: ارکیده، یک سرگرمی مادام‌العمر

موفقیت در پرورش ارکیده‌ها نه به «دست سبز» داشتن، بلکه به دانش، مشاهده دقیق و پاسخگویی به نیازهای خاص هر گونه بستگی دارد. کلید اصلی، درک این نکته است که هیچ رویکرد یکسانی برای همه ارکیده‌ها وجود ندارد. به خاطر داشته باشید که بزرگترین دشمن ارکیده شما، محبت بیش از حد در قالب آبیاری زیاد است. یاد بگیرید که به نشانه‌های گیاه خود توجه کنید. پرورش ارکیده یک سرگرمی پویا و مادام‌العمر است.